Xã hội ngày càng phát triển tiến lên, quê hương thay da đổi thịt mỗi ngày. Và ngôi làng nhỏ xa đường quốc lộ bắt đầu có một sự kiện quan trọng, đánh dấu một bước ngoặt mới trong đời sống của tất cả các hộ dân.

Khu đất bãi rộng mênh mông phía sau làng, được một số nhà đầu tư về thu mua để xây dựng nhà máy sản xuất gạch ngói theo cấp phép của nhà nước. Và con đường dài hơn 3 km, nối liền từ tỉnh lộ xuyên qua cánh đồng về tới làng, rồi tiến thẳng qua bãi xuống bến đò, nay được trải nhựa phẳng lì. Trước nhà bà Sông không còn bụi mù vì con đường đất nữa. Hàng ngày xe cộ chở hàng chạy qua lại nườm nượp. Rất đông người ở các xã lân cận tới xin làm công nhân làm việc trong nhà máy. Thế là hàng quán bắt đầu mọc lên, chợ cóc đầu làng cũng được hình thành từ đó.

Vợ chồng Lộc bắt đầu mở quán bán hàng ăn sáng, và bước đầu đã thu hút rất nhiều khách tới, chủ yếu là công nhân và các lái xe chở gạch ngói. Sáng nào trước cửa quán nhà Lộc cũng có xe đậu hàng dài, có hôm hai vợ chồng và đứa con lớn làm còn không kịp, khiến cho khách phải ngồi chờ. Vậy là chỉ trong một thời gian ngắn, vợ chồng anh đã kiếm được một khoản lời không hề nhỏ.

Lúc này ông Thiện đã nguôi ngoai phần nào trước sự ra đi đột ngột của người vợ x ấu số. Ông nói chuyện với các anh em r uột của bà Tươi, muốn trả lại ngôi nhà và đám vườn mà bố mẹ vợ đã di chúc cho vợ chồng ông. Rồi xin phép mang d i ảnh của bà, và dắt hai đứa con về quê để sinh sống.

Ông mua gạch ba banh, mua vôi và cát tự xây hai gian nhà nhỏ trên phần đất của mình. Vậy là ba cha con bắt đầu cuộc sống mới, tại chính cái nơi mà ông đã từng ra đi.

Khi thấy căn nhà cũ trước đây vẫn khoá cả ngày, ông cũng thắc mắc nhưng lại không để ý tới nữa. Ít ngày sau ông thấy vợ chồng Lộc sang dỡ nhà, ông mới vỡ lẽ là bà Sông đã bán đám đất ấy cho con trai lấy 80 tr iệu, sau đó mua đám khác sâu trong ngõ rộng gấp 4 lần, có nhà ở hẳn hoi mà giá có 20 tr iệu.

Thì ra con đường trước mặt được trải nhựa nên đất ngoài này tăng giá. Bà rao bán 100 tr iệu, thế là vợ chồng Lộc gom t iền trả bà 80 tr iệu rồi lấy luôn từ đó.

Vậy là, ông phải gom nhặt từng đồng để dựng lên căn nhà nhỏ, còn thằng con trai đợi ông làm xong, nó mới dỡ cái nhà cũ trên đám đất mua của bà Sông đi. Nhưng ông cũng chả để ý gì, mặc cho dân làng xôn xao bàn tán về cái chuyện của nhà ông.

Đúng là cuộc đời, ông Thiện bây giờ một nách hai đứa con nhỏ, vất vả vô cùng. Hàng xóm láng giềng nhìn vào mà ái ngại. Ông đi làm thuê làm mướn bất kể công việc gì, miễn là có t iền để nuôi con. Ông lấy lại hơn hai sào ruộng tiêu chuẩn để cấy lúa. Lúc bấy giờ ông mới biết là bà Sông cũng đã bán sạch suất ruộng của bà ấy và cái Hạnh từ khi nào.

Tối hôm ấy, ba cha con ông Thiện đang ăn cơm, bất ngờ ông giật mình vì có tiếng của cái An nói lớn:

– Bố nấu nhiều cơm không, cho con xin một bát.

Ông Thiện ngẩng mặt đưa mắt nhìn ra ngoài cửa, cái An dắt theo đứa con gái 12 tuổi bước vào. Mâm cơm của ông duy nhất có đĩa rau muống luộc và mấy con cá vụn kho gừng. Nồi cơm chỉ còn vẻn vẹn một ít, ông vội vàng lấy bát đũa thì cái An cười khanh khách nói:

– Con đùa bố thôi, con ăn rồi mà.

– Sao con về muộn vậy.

– Con bỏ chồng rồi.

– Cái gì, tại sao lại như vậy?

Thấy bố có vẻ hoảng hốt, An ngồi xuống nói nhẹ nhàng, nét mặt không tỏ vẻ gì là buồn:

– Thằng chồng con nó ngh iện cờ b ạc, trong nhà có gì nó đã bán hết sạch, con không thể chịu được nữa nên viết giấy ly hôn rồi. Từ nay con về ở cùng với mẹ.

Ông Thiện buông đũa không nuốt nổi nữa. Trong một thời gian ngắn bản thân ông đã xảy ra biết bao nhiêu là chuyện, bây giờ lại đến con gái bỏ chồng về nhà. Ấy vậy mà cái miệng nó vẫn cười như không có chuyện gì xảy ra.

– Rồi bà ấy có cho con ở không. Nếu bà ấy làm khó thì sang đây ở với bố.

– Thôi, bố còn hai em nhỏ, nhà chật thế này con ở làm sao. Nhà của mẹ rộng lắm. Với lại mẹ nói sẽ để cho con một nửa vườn, con mặc cả với mẹ rồi, để cháu ở nhà cho bà nuôi, con sẽ lên thành phố giúp việc. Mỗi tháng người ta trả con 3 triệu. Bố yên tâm, có t iền con sẽ giúp bố một chút để nuôi em.

Cổ họng của ông Thiện nghẹn lại, đứa con gái vốn dĩ thiệt thòi nhất trong nhà, vì cái tính thẳng thắn không khéo miệng của nó. Bây giờ nó bỏ chồng, nhà cửa chưa có mà đã nghĩ tới việc giúp bố nuôi mấy đứa em khác mẹ. Ông từ tốn nói:

– Con cứ lo việc của con đi, không phải lo cho bố và em đâu.

Rồi đúng như lời của An đã nói, cô đi giúp việc cho một gia đình trên thành phố kiếm t iền, để đứa con gái 12 tuổi ở nhà với bà ngoại. Mỗi tháng cô đem t iền về để hai bà cháu nuôi nhau.

Trước đây bà Sông không thích chăn nuôi, vì một phần bà làm biếng, phần bà sợ bẩn nhà. Bây giờ có con cháu ở cùng, bà bắt đầu mua ít gà về nuôi. Sẵn chủ cũ có cái chuồng lợn còn chắc chắn, bà đi chợ bắt đôi lợn con về thả. Hằng ngày bà sai con Hương kiếm rau rồi thái nhỏ. 5 giờ sáng bà gọi nó dậy nấu cám, cho gà ăn sau đó mới được đi học.

Chưa hết tháng, bà gọi cho con gái rồi nói:

– Mày đem t iền về cho bà cháu tao ăn, ở nhà hết sạch gạo rồi.

– Thì mẹ mượn tạm ai đó đi, đã hết tháng đâu mà người ta trả t iền.

– Mày không hỏi thì làm sao người ta đưa. Nếu không thì về đem con mày lên đó đi, tao cũng đi làm kiếm t iền.

Việc kiếm t iền mà bà Sông nhắc đến, là Hạnh muốn đặt vấn đề nhờ bà trông con để cô đi làm. Từ nhà bà đến nhà Hạnh khoảng ba cây số. Sáng bà đạp xe tới trông thằng cháu 8 tháng tuổi, ở ăn bữa cơm trưa rồi tối lại đạp xe về. Bà không suy nghĩ mà nói luôn:

– Cái An nó đi làm cho nhà người ta cơm nuôi ba bữa tháng 3 triệu, tao chỉ lấy mày 1triệu thôi, mẹ con như thế là tốt lắm rồi.

– Chị An đi làm cho người ta cả tháng. Đằng này một tháng mẹ chỉ trông cháu giúp con hơn 20 ngày thôi.

– Vậy thì cứ tính 30 ngàn một ngày, trả đủ thì tao trông, không thì thôi tao cũng phải đi làm nuôi thân tao.

– Bà nuôi con chị An được, bà tới trông cháu cho con mà khó chịu vậy sao.

– Tao chả nuôi không, con bé Hương nó còn biết nấu cám lợn, chăn gà. Mẹ nó hàng tháng phải đưa t iền để bà cháu tao ăn.

– Được rồi, còn đồng ý trả mẹ 30 ngàn một ngày.

Buổi sáng trước khi tới nhà Hạnh, bà Sông gọi con Hương tới rồi nói:

-Trưa đi học về thì tự lấy cơm ăn, nồi th ịt kho tao đếm đủ 10 miếng, bữa trưa mày chỉ được phép ăn 2 miếng thôi biết trưa?

– Dạ con biết rồi thưa ngoại.

– Nhớ rõ đấy, nếu mày ăn hơn thì bữa sau tao sẽ trừ đi. Mà ăn hết cả nồi thì ngày mai ngày mốt mày nhịn luôn. Buổi chiều nhớ đi lấy rau về cho lợn, thái nhỏ rồi rửa sạch để đấy sáng mai nấu nghe chưa. Tối tao về mà không làm được như vậy thì mày ch ết đòn.

Nói rồi bà dắt xe đạp đi luôn. Cái Hương khệ lệ xách cám ra chuồng cho lợn ăn, sau đó mới vào lấy cặp sách đi bộ đến trường.

Bà Sông cũng đi cùng một con đường ấy, qua trường học rồi mới tới nhà Hạnh. Vậy mà bà không chở cháu đi cùng. Bà nghĩ, lâu nay nó vẫn đi bộ có ch ết ai đâu. Vả lại nó còn phải đổ cám cho lợn, và mang bột ngô cho đàn gà ăn nữa. Đợi nó có mà muộn giờ của bà, cái Hạnh nó lại rít lên ầm ầm. Bà làm lấy t iền kia mà, cho nên phải đúng giờ theo hợp đồng.

Con Hương đổ cám cho lợn, xúc bột ngô cho gà sau đó ôm cặp sách vừa đi vừa chạy. Nó tới lớp hầu như là muộn giờ vì trường cách nhà bà ngoại khá xa. Đầu tóc nó lúc nào cũng rối bù, áo quần nhọ nhem vì than bếp. Buổi trưa tan học, nó về nhà mở nồi cơm đã nguội, với cái muôi xắn một vằng cơm to, rồi lấy đúng hai miếng th ịt kho mặn chát bỏ vào bát, sau đó bê ra ngoài gốc mít đầu nhà ăn ngon lành.

Chị An là người thật thà chăm làm, nên chủ nhà rất tin tưởng và quý mến. Sau ba tháng họ tăng lương cho chị từ 3 lên thành 4 triệu. Một bữa nhà chủ thay đồ dùng mới ở trong nhà, họ cho chị một cái ti vi, tủ lạnh và cả bếp ga cũ. Tất cả còn dùng tốt. Chờ ngày lễ họ cho chị về thăm con 2 ngày, rồi thuê xe chở đồ về tận nhà cho chị.